HỆ THỐNG ÁNH SÁNG ĐÈN LED VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ LIÊN QUAN?

HỆ THỐNG ÁNH SÁNG ĐÈN LED VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ LIÊN QUAN?

        Ngày nay, hệ thống ánh sáng đèn LED được sử dụng khá phổ biến tại các tỉnh, thành phố. Đặc biệt, những năm gần đây, hệ thống đèn LED tại các huyện, thị xã, thành phố tại tỉnh Long An đang được nâng cấp và đồng bộ.Để cung cấp được hệ thống ánh sáng cho người dân tại địa phương, công trình cũng gặp phải những vấn đề khó khăn và tìm ra những giải pháp nhằm khắc phục tình trạng.

Nâng cấp, đồng bộ hệ thống chiếu sáng ở An Giang

Giữa quý III năm 2015 hoạt động dịch vụ công ích cấp huyện ở tỉnh An Giang được chuyển giao cho Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị An Giang. Với 10 chi nhánh công ty trực tiếp quản lý hệ thống chiếu sáng công cộng ở các thành phố, huyện kể từ ngày 18/8/2015.

Tổng hệ thống chiếu sáng cộng cộng trên địa bàn tỉnh An Giang do Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị An Giang quản lý hiện có 27.004 bộ đèn, trải dài hơn 880 km. Trong đó thành phố Long Xuyên chiếm gần 1 phần tư tổng chiều dài bao gồm đèn cao áp 4.059 bộ, compact 3.867 bộ, đèn LED 324 bộ.

Đứng vị trí thứ hai là Thành phố Châu Đốc toàn tuyến 174 km với đèn cao áp 1.420 bộ, compact 3.468 bộ.

Các huyện còn lại với hơn 700 km đèn đường chiếu sáng và gần 14.000 bộ đèn trên tổng chiều dài.
    Với mục tiêu “chỉ tiết kiệm điện, không tiết kiệm ánh sáng”, thành phố Long Xuyên đã thực hiện đèn LED hóa hệ thống chiếu sáng công cộng trên các tuyến đường ở khu dân cư Mỹ Khánh 2, Tây Khánh 8, Anpha Nam, khu hành chính, đường Nguyễn Hoàng, tỉnh lộ 943 và công viên Nguyễn Huệ với tổng số 324 bộ đèn đường LED. Đây có thể nói là mô hình tiên phong đèn LED đường phố khi thay toàn bộ đèn trang trí ở công viên thành phố Long Xuyên thành đèn LED. Nhờ đó hệ thống đèn đường tại đây đảm bảo kỹ thuật,mỹ thuật và tiết kiệm, gồm 324 bộ đèn LED, hướng tới năm 2019-2020, Long Xuyên và Châu Đốc thay toàn bộ đèn cao áp bằng đèn LED.

Những vấn đề mà các công trình hiện nay gặp phải là gì?

  Khó khăn nhất hiện nay là việc đấu thầu các công trình ở những dự án và khu dân cư mới hình thành thực hiện không đồng bộ nên khi bàn giao cho Công ty vận hành hay xảy ra sự cố. Có trường hợp công trình thực hiện không đúng thiết kế như các dự án đèn LED khu dân cư, hết hạn bảo hành là hư hỏng.

1. Chúng ta cần tập trung, chú trọng vào việc đồng bộ trong việc lắp đặt đèn LED:

  Nghĩa là chính phủ, các Bộ ngành liên quan sớm ban hành các tiêu chuẩn cho việc thiết kế, sản xuất và kiểm soát chất lượng của đèn LED nhằm nâng cao chất lượng đèn LED, hạn chế được các sản phẩm trôi nổi, không đảm bảo chất lượng, không phù hợp với điều kiện sử dụng ở Việt Nam.

  Hơn thế nữa, hệ thống chiếu sáng bằng đèn LED phải được thiết kế, lắp đặt đảm bảo các chỉ tiêu kỹ thuật của đèn LED tham khảo của các hãng đèn có uy tín trên thế giới. Bên cạnh đó, hệ thống chiếu sáng cần được tính toán tuổi thọ cho toàn hệ thống bao gồm: Tuổi thọ bóng LED, Modul LED, bộ nguồn, các phụ kiện khác…

  Và đặc biệt, tiêu chuẩn hóa đèn LED bằng việc sử dụng đèn LED lắp các Modul LED có tính lắpl ẫn cao, không phụ thuộc vào các hãng sản xuất, chất lượng Modul LED tăng lên khi công nghệ thay đổi nhưng vẫn phù hợp với đèn LED đang sử dụng trên lưới. Với việc tiêu chuẩn hóa này không chỉ thuận tiện cho việc lắp đặt mà còn dễ dàng trong quá trình vận hành, duy tu, bảo dưỡng.

2. Những rủi ro trong các công trình lắp đèn LED  và cách khắc phục:

Vấn đề mà hầu hết các đèn LED phải đối mặt là, độ suy giảm ánh sáng theo thời gian là rất nhanh. Với tuổi thọ đèn LED trung bình khoảng 50.000 giờ, một số sản phẩm giả rẻ chỉ còn lại 80%ánh sáng so với ban đầu sau 8.000 giờ. Điều này tạo ra chi phí bổ sung để mua và lắp đặt đèn thay thế và xử lý các thiết bị cũ.

Điều quan trọng là phải hiểu rằng nhiều vấn đề này ít phổ biến hơn trong các loại đèn LED đắt tiền hay đắt hơn. Khi tạo thiết kế xây dựng công trình, đảm bảo rằng sử dụng thông số đèn LED chất lượng cao. Thường thì các nhà thầu xây dựng  thường phải thay đổi thiết bị chiếu sáng bằng sản phẩm đèn LED tương tự, ít tốn kém, để tăng mức lợi nhuận của họ.

Giám sát công trình là một công tác quan trọng

  Từ thực trạng trên, chúng tôi đang kiến nghị được tham gia giám sát công trình để đảm bảo chất lượng kỹ thuật, mỹ thuật hệ thống chiếu sáng công cộng. Công tác giám sát công trình bao gồm:

1. Kiểm tra năng lực nhà thầu:

– Kiểm tra và giám sát quy trình quản lý chất lượng công trình thi công đèn đường LED. Đặc biệt, giám sát và kiểm tra thông máy móc, thiết bị, vật tư xây dựng có đảm bảo an toàn chất lượng hay không.

2. Giám sát chất lượng đèn LED:

– Kiểm tra chất lượng của nhà sản xuất, có phù hợp tiêu chuẩn trước khi đưa vào quá trình thi công. Hơn nữa, nếu có nghi ngờ về chất lượng đèn LED, phải thực hiện công tác kiểm tra trực tiếp nguyên vật liệu ngay để đảm bảo an toàn chất lượng công trình sau này.

3. Giám sát quá trình thi công:

- Một là,đơn vị tư vấn giám sát thi công xây dựng có trách nhiệm giám sát chặt chẽ quá trình thi công của nhà thầu.

- Hai là, kết quả kiểm tra đều phải được ghi vào nhật ký thi công và biên bản kiểm tra theo quy định.

- Ba là, khi phát hiện có sai sót về thiết kế phải báo ngay cho chủ đầu tư để điều chỉnh và yêu cầu nhà thầu điều chỉnh kịp thời.

- Cuối cùng là, tổ chức kiểm định lại chất lượng bộ phận công trình, hạng mục công trình và công trình xây dựng khi có nghi ngờ về chất lượng đèn đường LED.

Cơ chế huy động vốn cho hệ thống đèn LED:

1. Huy động vốn từ người dân địa phương:

Để đảm bảo chất lượng chúng tôi cũng kiến nghị có cơ chế chính sách huy động vốn của người dân đầu tư xây dựng mới, cải tạo và nâng cấp hệ thống chiếu sáng ngõ, hẻm ở các xã, phường, thị trấn để mang lại cuộc sống chất lượng nhất cho dân cư nơi đây.

Sau khi Đề án được Hội đồng nhân dân thành phố thông qua, Ủy ban nhân dân thành phố chỉ đạo các cấp, ngành liên quan tổ chức thực hiện huy động vốn từ người dân để mua bóng đèn chiếu sáng, để cải tạo, nâng cấp cơ sở hạ tầng đã xuống cấp trên địa bàn các quận thuộc thành phố; cung cấp đầy đủ thiết kế mẫu, phối hợp chặt chẽ,hướng dẫn các địa phương và nhân dân trong quá trình thực hiện để các đường ngõ được cải tạo bảo đảm chất lượng, đẹp.

2. Huy động vốn từ các nhà đầu tư:

Ngày nay, Việt Nam đang tích cực triển khai các dự án thay đèn LED bằng cách kêu gọi đầu tư xã hội hóa theo mô hình ESCO, đó là việc các công ty đầu tư thay thế hệ thống chiếu sáng công cộng bằng LED sẽ đề xuất các giải pháp kỹ thuật, cam kết hiệu quả tiết kiệm năng lượng với chính quyền. Nhà đầu tư sẽ thu hồi vốn và lợi nhuận dựa trên việc sẽ chia sẻ khoản lợi nhuận từ việc tiết kiệm điện mà dự án mang lại trong khoảng thời gian nhất định với chính quyền. Có thể nói, đây là một giải pháp tốt để các đô thị ở Việt Nam có thể tiếp cận được với hệ thống chiếu sáng tiết kiệm năng lượng với đèn LED. Gần đây, các Nhà đầu tư đã mạnh dạn đưa ra các đề án để thực hiện việc này và đã được chính quyền của rất nhiều đô thị đồng tình, ủng hộ về mặt chủ trương.

Tại hội thảo bàn tròn“Quản lý, vận hành hệ thống chiếu sáng – Thực trạng và giải pháp” do Hội Chiếu sáng Việt Nam tổ chức, ông Nguyễn Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hội Chiếu sáng Việt Nam, Tổng giám đốc Công ty Hapulico cho biết: Hà Nội đang dự kiến kêu gọi đầu tư đèn LED cho chiếu sáng công cộng bằng hình thức xã hội hóa theo mô hình ESCO, đó là việc các công ty đầu tư công trình chiếu sáng công cộng bằng LED sẽ đề xuất các giải pháp kỹ thuật, cam kết hiệu quả tiết kiệm năng lượng với chính quyền thành phố. Nhà đầu tư sẽ thu hồi vốn và lợi nhuận dựa trên việc sẽ chia sẻ khoản lợi nhuận từ việc tiết kiệm điện mà dự án mang lại (so với việc dùng hệ thống chiếu sáng cũ) trong khoảng thời gian nhất định với chính quyền thành phố.

Bên cạnh đó, cần thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ để tạo điều kiện, cơ sở pháp lý cho chính quyền các đô thị và đặc biệt là hấp dẫn các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực này, để các dự án ESCO có thể triển khai thực hiện hiệu quả ở các đô thị của Việt Nam. Hơn thế nữa, chính phủ và các bộ ngành, địa phương cần phải có cơ chế, chính sách cụ thể và phù hợp để khuyến khích, thu hút các nhà đầu tư thực hiện dự án; Giai đoạn đầu cần thực hiện thí điểm và có các báo cáo đánh giá, rút kinh nghiệm trước khi triển khai dự án tổng thể có quy mô lớn; Lựa chọn hoặc chuẩn hóa chủng loại đèn LED để thuận tiện trong quá trình lắp đặt cũng như quá trình vận hành và bảo dưỡng sau này (nên lựạ chọn các loại đèn LED dạng Modul). Đèn LED được lựa chọn phải đảm bảo kỹ thuật, đầy đủ các tính năng và các điều kiện an toàn trong quá trình sử dụng;Các nhà đầu tư khi thực hiện dự án ở các địa phương cần có sự phối hợp chặt chẽ với đơn vị quản lý vận hành tại địa phương đó để đưa ra các số liệu, đề xuất kỹ thuật, tài chính hợp lý và hiệu quả cho dự án.

Tuy nhiên, tùy theo đặc thù từng địa phương Nhà đầu tư còn gặp phải nhiều vướng mắc, phát sinh trong quá trình thực hiện. Do vậy, đến thời điểm hiện nay cũng chưa có dự án ESCO nào cho chiếu sáng công cộng được triển khai thành công ở Việt Nam.